Vấn đề không chỉ nằm ở chỗ hàm lượng amoni trong nước máy Pháp Vân, Hạ Đình cao vượt nhiều lần quy định; nghiêm trọng hơn khi lượng amoni này có thể chuyển hoá thành nitrit độc hại bất kỳ lúc nào.

Sau khi các sở ban ngành chức năng của Hà Nội công bố hôm 23/3 rằng, nước ở 2 nhà máy Pháp Vân và Hạ Đình có lượng amoni cao vượt từ 6-18 lần quy định của Bộ Y tế nhưng chưa gây nguy hiểm trực tiếp cho cơ thể con người, một số nhà khoa học đã có ý kiến về việc “vượt mức 18 lần quy định nhưng vẫn…an toàn” này.

TS. Trần Văn Nhị (Viện Khoa học & Công nghệ) cho rằng vấn đề không chỉ nằm ở hàm lượng amoni trong nước vượt giới hạn cho phép, mà nghiêm trọng hơn, lượng amoni này có thể chuyển hoá thành nitrit độc hại bất kỳ lúc nào khi gặp không khí. Ở một thời điểm nào đó, nitrit sẽ chuyển hoá tiếp thành nitrat là chất không độc hại.

Điều này lý giải cho việc có mẫu nước khi thử phát hiện nhiễm nitrit, có mẫu nước lại không nhiễm. Nhưng vấn đề nghiêm trọng gây nguy hiểm đến sức khoẻ con người là sau khi đã chuyển hoá thành nitrat không độc hại, chất này có thể chuyển hoá trở lại thành nitrit độc hại bất kỳ lúc nào.

TS. Trần Văn Nhị khẳng định, nước đã nhiễm amoni thì chắc chắn sẽ nhiễm nitrit (có khả năng gây ung thư), nếu không ở thời điểm này thì sẽ ở thời điểm khác.

Chưa kể, trong đường ruột luôn có chủng vi khuẩn có chức năng chuyển hoá nitrat không độc hại trở về nitrit độc hại.

Nitrit độc hại sau khi vào cơ thể sẽ kết hợp với các axit amin luôn có trong thức ăn như cá, thịt để tạo nên họ chất nitrosamin có khả năng gây ung thư cho con người.

Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu trên động vật như chuột và thỏ thì sau khi dung nạp nhiếu chất nitrit trong cơ thể, chúng lập tức xuất hiện các khối u.

Ngày 24/3, GS-TS Nguyễn Việt Cồ (Nguyên Viện trưởng Viện Lao & Bệnh phổi TƯ) khẳng định: “Việc ăn, uống nước nhiễm nitrit đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh".

"Nitrit khi vào cơ thể sẽ chiếm chỗ ocxyhemoclobin làm cho huyết sắc tố của hồng cầu giảm đi, dẫn đến xanh da, thiếu máu ở trẻ. Khi hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển ôxy nuôi cơ thể mà không đủ vận động để nuôi dưỡng cơ thể thì còn dẫn đến các bệnh về đường hô hấp”.

Cũng theo GS Cồ, nhiều năm lại đây tình trạng gia tăng trẻ em mắc các bệnh về đường hô hấp không chỉ do môi trường không khí ô nhiễm mà có thể còn do nguồn nước ngầm dùng ăn uống không được tốt.

GS Nguyễn Việt Cồ cảnh báo: “Tiêu chuẩn quy định để đảm bảo sức khoẻ cho con người, chưa kể đến chất nitrit vô cùng nguy hiểm mà ngay cả khi còn là amoni, quy định là 200mg/kg trọng lượng cơ thể mới gây độc. Nhưng hàng ngày ăn uống, tích tụ vào cơ thể thì ai đo được liều lượng như thế nào?”.